Ballafaqimi me shpërthimet e fëmijëve në klasë mund të jetë i frikshëm. Trajtimi i zemërimit gjithëpërfshirës (p.sh. ulërima, shpërthimi, hedhja në dysheme) është i ndërlikuar dhe për fat të keq ata në klasat e arsimit special mund të jenë më të prirur ndaj këtyre shpërthimeve.
Cilado qoftë arsyeja, kur një fëmijë i vogël ka shpërthime, mësuesi/ja është në një lloj telashi, pasi ai/ajo duhet të vendosë se si të trajtojë fëmijën që po përjeton një shpërthim, si dhe si të mbajë pjesën tjetër të klasës të përqendruar në detyrë, kështu duke i përcjellë edhe çdo gjë që ata po bëjnë. Nuk është aspak një detyrë e lehtë.
Në momentin e shpërthimit
Autorët Ross Greene dhe Stuart Ablon thonë se edhe fëmijët që “po bëjnë më të mirën që munden” mund të kenë sjellje shpërthyese që shpesh është rezultat i mangësive si vështirësia në përpunimin e gjuhës, mosfleksibiliteti kognitiv dhe një sërë deficitesh të aftësive të tjera.
Një komponent i spikatur i qasjes së tyre që më pëlqen shumë (dhe do ta parafrazoj lirshëm) është se nuk mund të bësh një bisedë të thellë me një fëmijë në mes të një shpërthimi. Asnjëri prej nesh, përfshirë të rriturit, nuk është racional kur përjetojmë një shpërthim. Pra, duke pyetur një fëmijë: “Pse po e bën këtë?” ose “A ju shqetëson diçka në lidhje me matematikën?”, ndërsa ai/ajo është në mes të një shpërthimi, nuk ka të ngjarë të japë rezultate të mira. Në fakt, mund të rezultojë në më shumë rënkime, të qara ose të bërtitura. Qëllimi gjatë një shpërthimi duhet të jetë të dilni nga situata pa e përkeqësuar atë.
Kur një fëmijë është në mes të një shpërthimi, mbajtja e zërit të qetë dhe biseda kufizuese mund të jetë e dobishme. Juve si mësues mund t’ju duhet t’ia delegoni menaxhimin e pjesës tjetër të klasës një ndihmës-mësuesi ose një edukatori (nëse keni një të tillë). Largimi i fëmijës nga situata aktuale (p.sh. në një pjesë tjetër të dhomës ose jashtë dhomës plotësisht) mund të jetë e dobishme. Nga ana tjetër, nëse fëmija po kalon një shpërthim, por nuk po e pengon vërtet klasën, mund të ketë më shumë kuptim ta injoroni atë derisa të qetësohet. Kjo mund të duket e prapambetur në fillim, por vëmendja ndaj sjelljes së padëshiruar mund të jetë shumë përforcuese për fëmijët.
Gjithashtu, përpiquni të vendosni pritshmëri që janë realiste. Një 5-vjeçar ka të ngjarë të mos jetë në gjendje të qëndrojë jashtë për 20 minuta – t’i kërkosh atij ta bëjë këtë është joreale dhe, sinqerisht, kjo metodë do të dështojë. Mbajeni të shkurtër largimin nga situata dhe futeni fëmijën në klasë kur të jetë qetësuar.
Pas shpërthimit
Pasi fëmija të jetë i qetë, është e rëndësishme të keni një bisedë “jashtë momentit” për atë që ndodhi. Kjo është koha për të zbuluar nëse fëmija kupton ose di ndonjë arsye pse ndodhi zemërimi dhe të flasim se si gjërat mund të shkojnë ndryshe. Kjo bisedë mund të jetë vërtet e dobishme, veçanërisht nëse shkrirja nuk është një dukuri një herë ose nëse duket se shkaktohet nga situata të caktuara. Për shembull, “Era, vërej se leximi në heshtje po bëhet vërtet i vështirë për ty. A thua pse?” mund të jetë një mënyrë e shkëlqyer për të filluar një bisedë. Marrja e më shumë informacionit rreth situatave ose variablave që çojnë në shpërthim shpesh mund të hapë rrugë për zgjidhje. Në përgjithësi, sa më i vogël të jetë fëmija, aq më pak do të jetë në gjendje të diskutojë dhe të reflektojë mbi sjelljen e tij.
Era Baliu
© Portali Shkollor – Të gjitha të drejtat e rezervuara. Ndalohet kopjimi pa lejen tonë.